Zet je schrap! (Ajústate los machos)

In deze rubriek geven we aandacht aan gezegden en uitdrukkingen uit de spreektaal. Vandaag is het zelfs leuker dan anders, want dit combineer ik voor jullie met een grappig liedje waar deze uitdrukking in voorkomt. When the going gets tough….. the tough “zetten zich schrap”!

Ja hoor… Ik heb het over de uitdrukking “ajustarse los machos” (ook bekend als agarrarse, atarse of zelfs amarrarse los machos)

Plaats waar de machos (trekkoordjes) zitten.

Plaats waar de machos (trekkoordjes) zitten.

Letterlijke betekenis: aan de “machos” (=trekkoordjes) trekken om je kleding strakker te maken. Dit zodat het niet gaat schuiven of zakken.

Echte betekenis: zich schrap zetten, zich voorbereiden op hard werk, of moeilijkheden.

Er zijn meerdere uitdrukkingen in de Spaanse taal die –zoals deze- hun oorsprong hebben in de Tauromaquia (stiervechten) en het jargon van de toreros

Men zegt dat de stiervechter aan de “machos” trekt als hij vermoedt dat de stier een woest exemplaar is en de “lidia” of  “corrida” (het stiervechten) een zware wordt. Aan de machos trekken om te voorkomen dat zijn taleguilla (typisch kniebroek)  verschuift, zou een teken zijn dat hij moeilijkheden verwacht.

Laten we eens goed naar deze tekenig van de stiervechter’s kleding kijken om meer te weten over die beruchte “machos” 🙂

1.- MONTERA. Tot de 19e eeuw werd  een hoed gebruikt. Pas later begon men de montera te dragen. 2.- CHAQUETILLA. Ware kunstwerken, prachtig geborduurd. Gemaakt uit een heel  hard stof. Er zijn openingen onder de armen nodig om armbeweging te vergemakkelijken. 3.- TALEGUILLA. Wordt met bretels gedragen en zit heel strak. Onderkant van de  broekpijpen wordt vastgemaakt met de “machos”. 4.- MEDIAS. Kousen. Meestal zijn ze roze, en  onderaan worden er witte gedragen. 5.- ZAPATILLAS. Met strik aan de bovenkant. Ze zijn zwart en voorzien van een antislip zool. 6.- MACHOS. De bindkoordjes met pompons om de taleguilla vast te maken. Hieruit is uitdrukking «ajustarse los machos» ontstaan. 7.- CAPOTE DE PASEO. Cape, Is prachtig geborduurd. 8.- CAMISA. Hemd. Is wit en versierd met kant aan de voorkant. 9.- CORBATIN. Kleine das. 10.- COLETA. Staartje. Een mode uit de 17e eeuw, nog steeds in.  Tegenwoordig worden zelfs nep-staarten gedragen.

In dit grappig liedje komt de uitdrukking voor. Joan Manuel Serrat heeft het over bijgeloof. Eigenlijk drijft hij de spot met de situatie in Spanje. (onder het filmpje tref je de vertaling)

Toca madera

(Afkloppen maar!)

(Joan Manuel Serrat)

Nada tienes que temer / Je hoeft nergens bang voor te zijn

al mal tiempo buena cara/ maak er het beste van
la Constitución te ampara /  De Grondwet  beschermt je
la justicia te defiende / Justitie ( Rechtspraak) verdedigt je
la policía te guarda / de politie waakt over je
el sindicato te apoya / vakbonden staan achter  je
el sistema te respalda / de overheid ondersteunt je
y los pajaritos cantan /en de vogeltjes zingen
y las nubes se levantan / en het klaart op.

Cruza los dedos / duimen maar (lett. kruis je vingers)
toca madera / hout afkloppen
¡No pases por debajo de esa escalera! / loop niet onder die trap door!
Y evita el trece / vermijd nummer 13
y al gato negro. / en zwarte katten
¡No te levantes con el pie izquierdo! / Niet met verkeerd (=linker-) been uit bed stappen.

Y métete en el bolsillo / en stop in je zak,
envuelta en tu carta astral / verpakt in je astrologische kaart
una pata de conejo / een konijnenpoot
por si se quiebra un espejo / voor als er een spiegel breekt
o se derrama la sal. / of men zout morst.

Y vigila el horóscopo y el biorritmo /  hou horoscoop en bioritme goed in de gaten

¡Ni se te ocurra vestirte de amarillo! / Geen denken aan gele kleding dragen!
Y si a pesar de todo / en als het ondanks alles.
la vida te cuelga el “no hay billetes”/  de situatie uitzichtloos is (lett. Het leven hangt een “uitverkocht” bordje voor je)

recuerda que pisar mierda / denk eraan (recordar = herinneren)  dat op poep trappen
trae buena suerte / geluk brengt

Toca madera / hout afkloppen
toca madera.
Cruza los dedos / duimen maar
toca madera.

Nada tienes que temer…/ je hoeft nergens bang voor te zijn
¡Arriba los corazones! / houd moed!
Nada tienes que temer / je hoeft eigenlijk nergens bang voor te zijn
pero nunca están de más ciertas precauciones. / maar voorzorgen nemen is nooit overbodig.

Cruza los dedos / duimen maar
toca madera / hout afkloppen
No pases por debajo de esa escalera / loop maar niet onder die trap!
Y evita el trece / vermijd nummer 13
y al gato negro / en zwarte katten
No te levantes con el pie izquierdo. / Niet met verkeerd (= linker-) been uit bed stappen .

Que también hacen la siesta los árbitros y los jueces./ want ook rechters en ambtenaren nemen een “siesta” (hij bedoelt dat ze wel eens niet goed opletten)

Con tu olivo y tu paloma / met je olijftakje en duif
camina por la maroma / loop  je de onzekere / gevaarlijke weg van het leven (lett: je loopt op een koord)
entre el amor y la muerte/ tussen liefde en dood.

Y vigila el horóscopo y el biorritmo.
Ni se te ocurra vestirte de amarillo.
Y si a pesar de todo
la vida te cuelga el “no hay billetes”
recuerda que pisar mierda
trae buena suerte. 🙂

Toca madera,
toca madera.
Cruza los dedos,
toca madera.

*Y ajústate los machos / en zet je schrap
respira hondo / adem diep in
traga saliva / even slikken
toma carrera / bereid je ervoor (= een aanloop nemen)
y abre la puerta / en doe de deur open
sal a la calle / ga naar buiten (lett. ga naar de straat)
cruza los dedos / duimen maar (lett. kruis je vingers)
toca madera / hout afkloppen

Toca madera,
toca madera.
Cruza los dedos,
toca madera.

Vocabulario / Woordenschat:

Mala suerte – pech.

Buena suerte –  mazzel.

Traer buena/mala suerte – geluk / pech brengen.

Superstición – bijgeloof.

Supersticioso(a) – bijgelovig

Mal tiempo – slecht weer

Dedos – vingers

Pie = voet.

Corazón – hart

Bolsillo – zak(je) van  kledingstukken

Machos (in dit geval) – soort trekkoordjes dat eindigen in sierknoopjes of pompoms. Ze worden gebruikt om de onderkant van de pijpjes van een torero (=stiervechter) zijn  kuitbroek op hun plaats te houden. Vandaar de uitdrukking “ajustarse los machos”.

Evitar = vermijden

Ajustar = vastzetten, vastmaken.

Recordar (ue) = herinneren

Uitdrukkingen:

Al mal tiempo buena cara = maak er het beste van (lett. Zet een vrolijk gezicht bij slecht weer)

Apesar de: ondanks. Bv. a pesar de todo = ondaks alles.

¡Arriba (los) corazones! = ¡Animo! Zet hem op! Houd moed!

Ajustarse los machos = (zich voorbereiden op een moeilijke situatie) zich schrap zetten.

Colgar el “no hay billetes” = geen verdere mogelijkheden zijn, situatie is uitzichtloos.

(no / nunca) estar de más = (niet / nooit) overbodig zijn  .

2 reacties

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s