Con mucho gusto

Kathedraal van Santa María de Mediavilla, Teruel.

 De mudejarstijl (Spaans: estilo mudéjar) komt uitsluitend voor in Spanje en is een kunststijl waarin moslim- en christelijke, bv. Romaanse-, Gothische- en Renaissaince kunstvormen, zijn verweven. Ze is het resultaat van het samengaan van twee artistieke tradities namelijk de islam-traditie enerzijds en de christelijke traditie anderzijds.

Ontstaansgeschiedenis

Locaties in Spanje en Portugal waar men mudejarkunst kan vinden.

De mudejarkunst is ontstaan in het middeleeuwse Spanje 

en dient gezien in de specifieke historische context van dat land in die periode. Spanje kende islamaanwezigheid en –overheersing van 711 tot 1492. Oorspronkelijk was na de verovering alleen de noordelijke provincie Asturië in christelijke handen. Vanaf de elfde eeuw verzwakte de macht van de moslimvorsten. Bij de Reconquista – vanaf de 2de helft van de 11de eeuw – heroverden christelijke vorsten moslimgebieden. Er ontstonden alzo, in de periode 11de tot 15de eeuw, een aantal christelijke koninkrijkjes op het huidige Spaanse grondgebied. Naar inspiratie van de islamitische dhimmis werd aan de lokale moslimbevolking vaak een vorm van godsdienstvrijheid en bescherming geboden. Daarbij speelden economische en financiële factoren een rol. De moslims waren vaak ambachtslieden of landbouwers en hun kennis en werkkracht kon gebruikt worden. Zoals tijdens de moslimoverheersing de christenen (de zogenaamde Mozaraben) schatplichtig

Detail van een gebouw in mudejarstijl in Zaragoza.

waren aan de moslimautoriteiten dienden nu de moslims (de mudejar) belasting te betalen aan de christelijke koningen. Naast de politieke en sociale gevolgen van deze heroveringsoorlogen ontstonden ook culturele contacten tussen christenen en moslims. Deze contacten liggen aan de basis van de mudejarstijl. Er ontwikkelde zich een mudejararchitectuur en eveneens een mudejarsierkunst en -literatuur en dit vooral in de periode midden 13de eeuw – einde 15de eeuw (250 jaar).

Gezien de mudejarperiode samenvalt met deze van de reconquista en de aanwezigheid van een christelijke autoriteit is de mudejararchitectuur vooral terug te vinden in door de vorsten gebouwde kastelen en in christelijke kerkgebouwen.

Voornaamste kenmerken.

Bakstenen kerk San Lorenzo de Sahagún.

Als voornaamste kenmerken van de mudejararchitectuur zijn het gebruik van baksteen en de constructie van hoefijzervormige bogen te vermelden. De aanwezigheid van een opeenvolging van blinde bogen en boogjes evenals deze van arabesken is typisch mudejar. Voor de interieurdecoratie werd gebruikgemaakt van stucwerk, van keramiek onder de vorm van azulejos, van houten plafonds met inlegwerk.

Voorbeelden

Mudejararchitectuur en -kunst is op vele plaatsen in Spanje te bewonderen.

Voorbeelden zijn hier te bekijken (aanrader, want het is prachtig om te zien!)